Ирон æвзаг æмæ SMS
Ирон æвзагыл SMS-ты фыссынæн ис цалдæр гæнæны. Уыдонæй аивдæр æмæ растдæр у нырыккон ирон фыссынад (ома, Википеди кæмæй пайда кæны, уый). Фæлæ ахæм SMS ныффыссынæн хъæуы бирæ рæстæг (уый тыххæй æмæ клавиатурæтæ ивын хъæуы кириллон алфавитæй латинагмæ æмæ фæстæмæ). Стæй кириллон алфавитæй ис ныффыссæн æрмæст 70 дамгъæйы, латинагæй та — 160-140; ома бирæ асламдæр рауайы.
Гъе, уый тыххæй равзæрди сæрмагонд латинаг фыссынад, æрмæст SMS-ты кæмæй пайда кæнынц, ахæм. Уыцы фыссынады бындур у кæддæры ирон алфавит (1923—1938), ома цыдæр æрымыст системæ нæу, ирон культурæйы традицитæ хорз хъахъхъæны.
Æххуысы алфавит SMS фыссынæн ивын
| Кириллон | Латинаг (SMS) |
| а | a |
| æ | æ |
| б | b |
| в | v |
| г | g |
| гъ | h |
| д | d |
| дж | dzh |
| дз | dz |
| е | e |
| ё | jo |
| ж | zh |
| з | z |
| и | i |
| й | j |
| к | k |
| къ | kh |
| л | l |
| м | m |
| н | n |
| о | o |
| п | p |
| пъ | ph |
| р | r |
| с | s |
| т | t |
| тъ | th |
| у | u |
| ф | f |
| х | x |
| хъ | q |
| ц | c |
| цъ | ch |
| ч | ç |
| чъ | çh |
| ш | sh ($) |
| щ | sh |
| ы | y |
| э | e |
| ю | ju |
| я | ja |
Дæнцæгтæ ивын
Бахъуыды кæнут:
- Iryston - Ирыстон;
- biraeh - бираегъ;
- cæstytæ - цæстытæ;
- jemæ – йемае;
- khux - къух;
- хъ - q хъайтар - qajtar;
- х - x; дз - dz; хæдзар - xædzar;
Æцæг SMS-тæ латинаг алфавитæй фыст ивын
Дæ бон хорз! Куыдтæ дæ? Рагæй дæ нæ федтон. Цы ног хабæрттæ дæм и?
- SMS: Dæ bon xorz! Kuydtæ dæ? Ragæj dæ næ fedton. Cy nog xabærttæ dæm i?
Æнхъæлмæ мæм ма кæсут, байраджы кæндзынæн.
- SMS: Ænqælmæ mæm ma kæsut, bajradzhy kændzynæn.
Цы дыл æрцыди? Ма мæ тыхсын кæ!
- SMS: Cy dyl ærcydi? Ma mæ tyxsyn kæ!
Дæ бабуля куыд у? Рынчын нæу?
- SMS: Dæ babulja kuyd u? Rynçyn næu?
Чындзæхсæвмæ дæ хонын!
- SMS: çyndzæxsævmæ dæ xonyn!
Кæд Мæскуыйы цæрыс, уæддæр ирон æвзаг ма ферох кæн!
- SMS: Kæd Mæskuyjy cærys, uæddær iron ævzag ma ferox kæn!