Гамсун, Кнут: различия между версиями

== Цардафыст ==

Гамсун райгуырдис 1859-æм азы 4 августы Гудбрандсдалены комы приход Веге-йы. Уыди хъæууон хуыйæг Педер Педерсены цыппæрæм сывæллон. Бинонтæ цардысты мæгуырæй. Кнут фарастаздзыдæй куыста йæ фыдыфсымæры къанторы. Фæстæдæр райдыдтой йæ бæлццоны царды азтæ (1873-æм азæй). Хæтгæ царды рæстæг Гамсун раивта цалдæр куысты, иу заман та цасдæр рæстæг фæци Америчы. Фыссын Кнут райдыдта 17-аздзыдæй. Йæ фыццаг чиныг (Den Gaadefulde. En kjærlighedshistorie fra Nordland) рухс федта 1877-æм азы.

1888-æм азы Гамсун æрбынат кодта Копенгагены. 1890-æм азы мыхуыры рацыди, кад ын чи скодта, уыцы новаторон психологион роман «Стонгдзинад» (норв. Sult). 1890-æм æмæ 1900-æм азты Гамсун уыди дунейы тæккæ популярондæр модернист-фысджытæ æмæ драматургтæй иу. Уыди иттæг зындгонд, йæ уацмыстæ йын бирæ хæттыты кæм ратæлмац кодтой, уыцы Уæрæсейы дæр.

1898-æм азы Гамсун ракуыдрта Берглиот Бехы. Иумæ фæцардысты аст азы. 1909-æм азы фыссæг æрхаста ног ус — актрисæ Мари Андерсены. Смой кæныны фæстæ Мари ныууагъта йæ карьерæ æмæ царди Гамсунимæ йæ амæлæты онг.

1918-æм азы Гамсунтæ балхæдтой Нёрхольмы хæдзар, цыран фæцардысты сæ фæстаг бонтæм.

1920-æм азы Гамсуны схорзæхджын кодтой литературæйы Нобелы премийæ, «Сыджыты сой» (норв. Markens Grøde), зæгъгæ, уыцы бæстон романы тыххæй.

Германы Гитлер хицауиуæг йæ къухмæ куы райста, стæй фæстæдæр, Дыккаг дунеон хæсты рæстæг дæр æдзух немыцаг культурæ пропагандæ чи кодта æмæ англосаксаджы ныхмæ чи дзырдта, уыцы Гамсун æргомæй слæууыди нацисттæ æмæ Квислингы режимы фарс.. Уый тыххæй йæ, хæст фæуыны фæстæ, радтой тæрхонмæ куыд гадзрахатæй рацæуæг, афтæ. Фыссæг хызт æрцыд ахастонмæ бамидæг кæнынæй, карджын кæй уыди, уый охыл, фæлæ уæддæр æй фæивар кодтой. Хæсты фæстæ Гамсун цасдæр рæстæг фæцарди зæрæдты хæдзары, 1950-æм азы та сыздæхти Нёрхольммæ.

Йæ фырт Арилд хæцыди бархионты 5-æм дивизи 5-й добровольческой дивизии SS «Wiking»-ы рæнхъыты Скæсæны фронты.