Тигр: различия между версиями
Содержимое удалено Содержимое добавлено
ч r2.7.2) (робот фæивта: sw:Chui milia; косметические изменения |
|||
Рæнхъ 177:
[[Ныв:Panthera tigris sondaica 01.jpg|thumb|180px|[[Явæйаг тигр]]]]
Æппæт
* {{btname|'''[[Амураг тигр]]'''|(''Panthera tiger altaica'')}}, зындгонд ма у ноджы куыд уссуриаг, сыбираг, маньчжураг æмæ
* {{btname|'''Бенгайлаг''', кæнæ '''Паддзахы [[бенгайлаг тигр]]'''|(''Panthera tigris tigris'')}} — тигры номинативон дæлхуыз, цæры Индийы, [[Бангладеш]]ы, [[Непал]]ы, [[Бутан]]ы территоритыл, æрцардис уæрæх [[биотоп]]ты спектры уарынон хъæдтæй хус саваннæты æмæ мангрты онг. Бенгайлаг тигрты къаннæг нымæц цæры экорегион [[Тераи-Дуар]]ы арæнты мидæг. Индиаг хицауадæй лæвæрд информацимæ гæсгæ, ацы дæлхуызы популяци у 3100-4500 цæрæгойы, иу 3000 бæрц дзы цæрынц Индийы территорийыл<ref>[http://books.google.com/books?id=LvM-3i6z8iQC&pg=PA1394&dq=bengal+tiger+largest&lr=&client=fi refox-a EXPLORING MAMMALS], Marshall Cavendish, Marshall Cavendish Corporation, John L Gittleman</ref>; фæлæ бирæ индиаг ахуыргæндтæ не ууæндынц ацы информацийыл, нымайынц хаст цифрæтæ æгæр бæрзæндтыл. Æндæр бæрæггæнæнтæм гæсгæ тигрты нымæц Индийы гæнæн ис æмæ у 2000 сырдæй къаддæр<ref>{{cite web|url=http://www.indianjungles.com/090805d.htm |title=Task force says tigers under siege |publisher=Indianjungles.com | accessdate = 2009-10-06 |accessdate=2009-08-30}}</ref>, уыдонмæ гæсгæ тигрты популяцийы нымад фæдтæм гæсгæ æххæстгонд кæй æрцыдис, уый радта уæлдæргонд бæрæггæнæнтæ, ацы методикæйæ пайда кæнгæйæ фылдæр хатт афтæ рауайы. Ацы дæлхуыз æппæтæй бирæнымæцондæр кæй у, уый дæр æй нæ хизы сыскуыйыны тасæй, хъыгдарынц æй [[браконьердзинад]] æмæ æрдзон царды фалдзусы фехæлд. Æппæт тигртæ æрдзæвæрæнтæй иуы (Сариска) цагъд æрцыдысты [[браконьер]]тæй. [[1972-æм аз]]ы Индийы райдыдта егъау æрдзхъахъхъæнæн проект, хъуыстгонд у куыд «Тигры Проект», йæ нысан у ацы территорийыл тигры бахъахъхъæнын. Ацы мадзæлттæ æххæст гæныны тыххæй тигрты нымæц фæфылдæр ис 1970-тæй 1200-æй 3000-мæ 1990-тæм<ref>{{citation | last=Wade | first=Matt | author-link=Matt Wade | title=Threat to a national symbol as India's wild tigers vanish | newspaper=The Age (Melbourne) | date=February 15, 2008 | page=9}}</ref>; ацы проект æрцыдис нымад дунейы æрдз бахъахъхъæныны фæдыл арæзт тæккæ æнтыстджын программæтæй иуыл. Бенгайлаг тигрты нæлтæ ласынц æхсæйнагæй 205 кг-мæй 227 кг онг, сылтæ 140-150 кг. Бенгайлаг тигртæ Индийы цæгатæй æмæ Непалæй егъаудæр сты Индийы субконтиненты хуссарæй тигртæй.
* {{btname|'''[[Индокитайаг тигр]]'''| (''Panthera tigris corbetti'') }} (хъуыстгонд ма у куыд Корбеты тигр) цæры [[Камбоджæ]]йы, хуссайраг Китайы, [[Лаос]]ы, [[Таиланд]]ы, [[Малайзи]]йы æмæ [[Вьетнам]]ы. Ацы дæлхуызы сырдты нымæц
* {{btname|'''[[Малайаг тигр]]'''|(''Panthera tigris jacksoni'')}} æмбæлы æрмæст дæр æрдæгсакъадах [[Малаккæ]]йы хуссайраг (малайаг) территорийыл. Ацы дæлхуыз бæрæггонд æрцыдис афтиддæр [[2004-æм аз]]ы (раздæр популяци хуыдтой индокитайагыл) иртæстыты цыды рæстæг, кæдон æххæстгонд æрцыдысты ахуыргæндты къордæй, сæ саргъы Стивен О’Брайан . Фæстаг хыгъдтæ равдыстой йæ нымæц кæй у 600-800 сырды, уый йæ кæны æртыккаг нымæцмæ гæсгæ тигрты дæлхуызты астæу.
Рæнхъ 204:
=== Быныскъуыд дæлхуызтæ ===
* {{Вымер}} {{btname|'''[[
* {{Вымер}} {{btname|'''[[Каспийаг тигр|Каспийаг]]''' (турайнаг, персайнаг) '''тигр'''| (''Panthera tigris virgata'')}} сыскъуыд 1960-æм æзты кæрон; фæстаг æвдисæн ацы сырдимæ фембæлды тыххæй уыдис 1968-æм азы<ref name="driscoll">{{cite web
Рæнхъ 214:
}}</ref>, цавæрдæр бæрæггæнæнтæм гæсгæ та фæстаг каспийаг тигры амардтой Турчы хуссарскæсæйнаг хайы 1970-æм азы<ref name="casp2">{{citeweb|url=http://www.lairweb.org.nz/tiger/caspian.html|title=The Caspian Tiger at www.lairweb.org.nz|accessdate=12 October 2007|dateformat=mdy}}</ref>. Ацы дæлхуызы историон ареал ахста [[Иран]], [[Афгъанистан]], [[Пакистан]], [[Ирак]], [[Узбекистан]], [[Хъазахстан]]ы хуссар, [[Туркменистан]] æмæ [[Турк]]. Каспиаг тигр уыдис егъау дæлхуызтæм хауæг: тæккæ уæззаудæр барст нæл сырд ласта 240 кг. Хуызы фонон фæлгъуыз æнгæстæ уыд индиаг дæлхуызтимæ, фæлæ тæлмтæ нарæгдæр æмæ арæхдæр, фылдæр тар фæныкхуыз кæнк морæ. Каспийаг дæлхуызы мех уыдис даргъ (иннæтимæ абаргæйæ) уæлдайдæр зымæджы. Каспийаг тигр бенгайлагимæ иумæ уыдис тигры дыууæ дæлхуызтæй иу кæдонæй пайда кодтой [[гладиатор]]ты тохты. Нырыккон молекулон-генетикон иртæстытæм гæсгæ ацы дæлхуыз æнгæстæ у амураг тигримæ<ref name="driscoll">[http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0004125 Mitochondrial Phylogeography Illuminates the Origin of the Extinct Caspian Tiger and Its Relationship to the Amur Tiger]</ref>.
* {{Вымер}} {{btname|'''[[Явæйаг тигр]]'''| (''Panthera tigris sondaica'')}} цардис
== Гибридтæ ==
|