Никарагуæ: различия между версиями

[[1910]]-æм азы бæстæйы æлдариуæг кæнын райдыдта [[æфсæддон хунтæ]].

 

[[1912]]-æм азæй [[1933]]-æм азы онг Никарагуæ уыди [[АИШ]]-ы ’рдыгæй оккупацигонд. Уыцы оккупацийы сæр уыдис Никарагуæйы канал аразæн ницы æндæр бæстæмæ дæттын. Президент [[Диас, Альфонсо|Альфонсо Диас]] æлдариуæг куы кодта, уæд [[1914]] азы бафыста [[Брайан-Чаморройы бадзырд]] — уымæ гæсгæ АИШ æнустæм райста Никарагуæйы зæххыл дыууæ фурды ’хсæн канал аразыны эксклюзивон бар, стæй кæмфæндыдæр йæ æфсæддон базæтæ аразыны бар. Уыцы бадзырд АИШ-ы дæр схуыдтой стигъаг æмæ хынджылæггæнæг<ref>[http://scepsis.ru/library/id_972.html Александр Тарасов 1. Фатальная ошибка янки]</ref>, Никарагуæйы та Диас сси йæ адæмы æнæуынон, фæстæдæр ралыгъта АИШ-мæ, мæлгæ та акодта [[Коста-Рикæ]]йы.

 

Ацы регионæн йæ бæзнаг зæххытæ æмæ сæгъзæрины гуырæнтæ никуы сцымыдис кодтой испайнаг конкистадорты, æмæ уымæн ацы ран ма æнæвнæлдæй баззадысты Колумбы размæйы Америкæйæн характерон чи уыди, флорæ æмæ фаунæйы ахæм фадгуытæ <!--(участки)-->.

 

Æртыккаг облæстыл нымад у, Фонсекы бакæлæнæй паддзахады хуссар-скæсæнмæ, суанг Карибы былгæронмæ чи æххæссы æмæ бæстæйы хуссар сурзæххон арæны æмдæргъ чи айтыгъд ис, уыцы дæлвæз.

 

 

=== Административон дихкæнынад ===

Никарагуæ дихгонд у 15 департаменты æмæ 2 автономон регионыл.

 

 

== Паддзахады цæрджытæ ==

Цæрджыты нымæц у 5,8 милуаны ([[2008]]-м азы июлы æввахсон бахыгъдмæ гæсгæ), уыдонæй 54% цæрынц сахарты.

 

 

=== Æвзæгтæ ===

Паддзахады официалон [[æвзаг]] у [[Испайнаг æвзаг|испайнаг]] (ис æм бынæттон фонологион хицæндзинæдтæ). Уыимæ пайда кæнынц индейаг æвзæгтæй дæр (æппæты зынгæдæр у [[мискитойаг æвзаг]], дзурынц ыл сæдæ мин адæймагæй фылдæр). Скæсæны былгæрон чи цæры, уыцы негрты ’хсæн æмбæлы англисаг æвзаджы бынæттон здæхтытæ.

 

 

== Традицитæ ==

Никарагуæйы алы сахар æмæ хъæу афæдз иу хатт бæрæг кæны йæ хъахъхъæнæг зæды бон. Ахæм бонтæйы иуы (зæгъæм, [[Сан-Себастьян]]ы сахары январы æмæ [[Сантьяго]]йы сахары июлы) фенæн ис бирæ алыхуызон рæсугъд фольклорон равдыстытæ, [[карнавал]]тæ æмæ [[маскарад]]тæ.

 

[[Туризм]] райрæзти æрæджы, фæлæ уæддæр бæстæйы дыккаг стырдæр экономикæйы къабаз сси. Никарагуæйы президент [[Ортегæ, Даниэль|Ортегæ]] куыд загъта, туризм хъуамæ фæахъаз уа [[мæгуырдзинад]]ы ныхмæ тохы бæстæйы алы къуымы дæр<ref name="turismo">[http://observer.guardian.co.uk/world/story/0,,1984401,00.html Ortega banks on tourism to beat poverty], Guardian Unlimited, 2007-08-12</ref>. Туризмы рæзт æххуыс кæны [[арæзтад]], [[хъæууон хæдзарад]] æмæ æндæр къабæзтæн дæр.

 

Туристтæ Никарагуæмæ æрбацæуынц йæ хъæздыг хъæддаг цард фенынмæ, йæ бирæ цадтæ æмæ вулканты рæсугъддзинадæй ныфс райсынмæ. Йæхимæ здахынц рагон сахартæ Леон æмæ Грандæйы архитектурæ дæр, цымыдисæг бынæттон культурæ æмæ рæсугъд денджызон былгæрæттæ. 2005 азы дæргъы æдæппæт 803933 туристы сæ фæллад уагътой Никарагуæйы.

 

[[eu:Nikaragua]]

[[ext:Nicarágua]]

[[fi:Nicaragua]]

[[fiu-vro:Nicaragua]]