|
|Категори ВикиКъæбицы = Island of Korčula
}}
'''Ко́рчулæ''' ({{lang-hr|Korčula}}, {{lang-el|Κορκυρα Μελαινα}}, {{lang-la|Corcyra Nigra}}, {{lang-it|Curzola}}) у сакъадах [[Адриатикон денджызыденджыз]]ы, Хорватийы[[Хорвати]]йы хуссар хайы, далмациаг[[Далмаци]]йы донбылы цур.
== Истори ==
Сакъадахы истори йæ бынтæй ацæуы арф рагонады. Ссардтой дзы неолиты дуджы [[обæуттæ]], финикийаг хъæууæттæхъæутæ, раггрекъаг колонийы [[хæдзаруæттæ]]. VIII æнусы сакъадахмæ, куыд æгас Далмацийы донгæронмæ æрбайрвæзтысты славайнаг[[славяйнæгтæ|славяйнаг знæмтæ]]. Фæлæ уæддæр йæ цæрджыты фылдæр суанг фæстаг астæузаманты онг, уыди романовзагджын[[ромайнаг æвзæгтæ|ромайнаг æвзагджын]].
XII—XV æнусты дæргъы, Корчулæ бирæ хæттыты хызти къухæй къухмæ. Къухдариуаг ыл кодтой бынæттон славайнагславяйнаг къниазтæкънйазтæ, [[Венеци]], [[Венгри]], Генуей[[Генуя]], уыдис ын хæдбары цыбыр рæстæг, уыдис [[Дубровничы республикæ]]йы дæлбар, цалынмæ 1420 азы бæстон не сси венецийæгты. Корчулæйы хæдбардзинады заманы 1214 азы рауагъдæуыд, афтæ схонгæ, Корчулайы уагæвæрд - сакъадахы статус снысангæнæг æмæ историйы хъуыстгонд, куыд Далмацийы юридикон документты зæронддæртæй, закъæтты 'мбырд’мбырд.
Бынæттон традицимæгæсгæ раст КорчулайыКорчулæйы гуырд уыди номдзыд бæлццон [[Марко Поло]] [[1254-æм азыаз]]ы. [[1298-æм азыаз]]ы сакъадахы цур схæцыдысты ГенуйыГенуяйы æмæ Венецийы флоттæ, генуйæгтыгенуяйæгты уæлахизæй фæуæвгæйæ. Марко Поло, дам, гæнæни, уыдаит венецийæгты 'вварс’вварс, уацары ахст æрцыд æмæ аластæуыд ГенуймæГенуямæ, кæм дзы, ахæстоны бадгæйæ, фæдиктытæ кодта чиныг йæ балцыты тыххæй.
[[1797-æм азыаз]]ы Венециаг[[Венецийы республикæ]] дихгонд æрцыд Франц æмæ Габсбургты империйы æхсæн. КорчулаКорчулæ Габсбургты фæци, фæлæ наполеонынаполеойнаг хæстыты заманы 1806 азы сакъадах бацахстой францæгтæ æмæ уыди Францы империмæ хаст. 1807 азы КорчулаКорчулæ уыди фæстæмæ ист черногойрæгты[[черногори]]æгты æмæ уырыссаг флоты цæдисæй, [[Сенявин, Дмитрий Николайы фырт|Д. Н. Сенявины]] дæлкомандæдзыдæй. Уæддæр, фæсхæст, 1815 азы КорчулаКорчулæ далмациагДалмацийы донгæронимæ байсты ис Австримæ[[Австри]]мæ.
1918-1921 æзты сакъадах соккупаци кодтой итайлæгтæ, [[Фыццаг Дунеон хæстыхæст]]ы фæстæ сси Югославийы[[Югослави]]йы хай. [[Дыккаг Дунеон хæстыхæст]]ы та йæ фæстæмæ итайлæгтæ бацахстой. Лыстæг ПелешацкагПелешацы донхуыйæнылдонкъубалыл та ацыди арæн, куыд астæузаманты, фæлæ Венеци æмæ Дубровничы республикæйы 'хсæн’хсæн нæйы, фæлæ [[Итали]] æмæ усташаг Хæдбар паддзахад Хорвати. Сакъадахыл активон архайд кодта антифашистон партизанон змæлд æмæ 1943 азмæ партизантæ быны контролмæ райстой КорчулайыКорчулæйы. Гермайнаг фашистты цыбыр æрбабырсты фæстæ, 1944 азы уыди бæстон сæрибар.
Хæсты фæстæ КорчулаКорчулæ бахызти Хорватийы скондмæ, кæцы уыди [[СФРЮ]]-йы републикæтæй иу. Югославийы ныппæрхы фæстæ сакъадах сси хæдбар Хорватийы хай.
[[Категори:Хорватийы сакъадæхтæ]]
|
