|
'''Хинкъалитæ''' ({{lang-ka|ხინკალი}}) — [[Гуырдзиаг хæринæгтæ]]й иу, [[Гуыдан]], [[Хад]] æмæ [[Хевсурет]]ы хохбæстæты мидæг цы [[хъæбын]]ты мыггаг равзæрд, уый. Хæринаг парахатгонд у канд Гуырдзыстоны нæ, фæлæ ма [[Кавказ]]ы æндæр рæтты æмæ ивгъуыд [[ССРЦ]]-ы бæстæты дæр.
Гуырдзиаг хинкъалитæ сæ кондмæ æмæ арæзты фæрæзмæ гæсгæ [[Дагъистан|дагъистайнаг]] [[хинкъал]]имæ иухуызон не сты, уымæн æмæ уыцы дагъистайнаг хæрд сæ хуызмæ гæсгæ у æндæр æмæ хауы [[хæнкъæл]]ты мыггагмæ [[Итали|итайлаг]] пасстæпастæ, [[Украинæ|украинаг]] галушкæтæ, [[Корей|корейаг]] рамэн æмæ ацы хуызы иннæ адæмыхæттыты хæринæгтимæ.
[[ССРЦ|Советон]] æмæ [[Уæрæсе|уæрæсейаг]] [[картвелологиКартвелологи|картвелолог]] [[Климов, Георгий Андрейы фырт|Георги Климов]]мæ гæсгæ, дзырд ''хинкъали'' у [[солиаг æвзаг]]æй æрбайсгæ æмæ цæуы бирæон нымæцы номдарæй ''ххинкI-ал'', кæцыйæн йæ уидыг ''ххинкI'' нысан кæны «донвыхт хыссæйы ллыггаглыггаг» <ref>Климов, Г. А. Введение в кавказское языкознание. М.: Наука, 1986. С. 194. {{ru}}</ref>.
== Хæринаджы конд ==
Хинкъалиты гахæ аразынц [[Стурфыд|стурфыдæй]]/родыфыдæй кæнæ [[Хуыйыфыд|хуыйыфыдæй]] (арæх — стурфыд хуыйыфыдимæ), стæм хатт — [[Фысыфыд|фысыфыдæй]]/[[уæрыччыфыдæй]]. Гахæ вæййы лыггонд (классикон вариант) кæнæ фаршы хуызы. Æнæмæнгæй æм бафтауынц бирæ алыгъуызон специтæ ’мæ цæхæрагæрдæджытæ. Хинкъалитæ мæма вæййынц цыхтимæ дæр (арæхдæр [[сулугуни]]), уый вегитарианецтæнвегитарианонтæн у дзидзайы бæсты. ВегетирианецтыВегетирианонты хинкъалитæ ма вæййынц зокъотимæ. Хинъалиты стыр ассортимент цы хæрæндæтты вæййы, уым ма хинкъалитæ вæййынц зокъо æмæ цыхтимæ, гогызы фыдимæ ’мæ ма рачъыфыдимæ дæр<ref>{{Cite web|url=http://www.burcho.ru/|title=У Бурчо {{ru}}|author=Микаел Сагиян|website=www.burcho.ru|accessdate=2020-07-25}}</ref>.
Хинкъалиты цæттæ кæнынады ахсджиаг элемент у сæ формæйы хуыз. Тридицимæ гæсгæ, гуырдзиаг устытæ хинкъали куы аразынц, уæруæд дзы йæ цъуппыл ныууадзынц гыццыл «къуди» хыссæйæ. Хинкъалийы бындуры (йæ къудимæ бацæуæны) хъуамæ 18-æй цъусдæр æнцъылды ма уа. Афтæ сыл æнцон у хæцын; ноджы ма йæ къуди афтæ тагъдæртагъддæр ауазал вæййы. Йæ къуди йын арæхдæр аппарынц (уымæй уæлдай ма къудитæм гæсгæ ’нцон у базонын, чи цал хинкъалийы бахордта)<ref>{{Cite web|url=https://www.timeout.ru/msk/feature/474277|title=10 ошибок, которые мы делаем в грузинских ресторанах в Москве{{ru}}|publisher=Time Out|lang=ru|accessdate=2020-03-13}}</ref>. Арæзт хинкъалитæ сфыцынц æхсидгæ доны (иуыл æмбæлгæ вариант) æви цурынц. Цыдæр хæрæндæтты хинкъалиты алы хуызмæ дæр алыгъуызоналыхуызон гахæимæ равæрынц куыд фых, афтæ хуыс фыхсурвых вариант дæр.
Алы хинкъалийы мидæг дæр хъуамæ уа бирæ «сокдзидзадон» (бульон). Уый тыххæй сæ зын хæрæн у, æмæ сæ хъуамæ хæрай къухтæй: кард æмæ вилкæйæ куы пайда кæнай, уæд дзы сокдон нал баззайдзæн.
== СсылкиÆрвитæнтæ ==
* [http://www.ng.ru/style/2005-10-10/16_hinkaly.html Хинкали — это не просто еда {{ru}}]
* [https://vilingstore.net/Myasnye-blyuda-r29/hinkali Хинкали — рецепты приготовления {{ru}}]
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
[[Категори:Кавказаг хæринаг]]
{{Дамплинги}}
[[Категори:Гуырдзиаг хæринаг]]
[[Категория:Дамплинги]]
[[Категория:Кавказская кухня]]
[[Категория:Грузинская кухня]]
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
| 