Турк: различия между версиями

Содержимое удалено Содержимое добавлено
-personal and non-encyclopedic map removed
Dziglo (ныхас | бавæрд)
Нет описания правки
Рæнхъ 35:
[[Файл:OttomanEmpireIn1683.png|thumb|right|[[Османты импери]] йæ тыхы ([[1680]] онг)]]
[[Файл:DolmabahceMainGate.JPG|thumb|right|[[Долмабахче]]йы дуæрттæ]]
'''Турк''' ({{lang-tr|Türkiye}}) у паддзахад [[Ази]]йы паддзахад, æрбынат кодта [[Чысыл Ази]]йы æрдæгсакъадахыл (хонынц ма йæ ''Анатоли'' кæнæ ''Анатолийы æрдæгсакъадах''). Турк у [[НАТО]]-йы уæнг.
 
Нырыккон Турчы паддзахад, Турчы Республикæ ({{lang-tr|Türkiye Cumhuriyeti}} [тюркие джумхуриети]), фæзындис [[1923-æм аз]]ы райдайæны, [[Османты импери]] куы фехæлдис, уæд.
 
Турчы чысылдæр хай [[Европæ]]йы уис, æмæ уый тыххæй ацы паддзахад [[Европæйы Цæдис]]мæ кандидатон бæстæ у ([[2000-æм аз]]æй).
[[1978]]-[[1979]] азты Туркмæ рарвыстой хонæг ЕЦ-мæ [[Грекъ|Грекъимæ]] иумæ бацæуын, фæлæ уыцы бæстæйы уæды хицауад ууыл не сразы.
 
Туркимæ æмарæн сты: скæсæнырдыгæй — [[Гуырдзыстон]], [[Сомих]], [[Азербайджан]] æмæ [[Иран]]; хуссарырдыгæй — [[Ирак]] æмæ [[Сири]]; ныгуылæны — [[Грекъ]] æмæ [[Болгари]]. Турчы былгæрæттæ æхсынц цыппар [[денджыз]]ы дæттæ — [[Сау денджыз|Сау]], [[Зæххастæуы денджыз|Зæххастæуы]], [[Эгейы денджыз|Эгейы]] æмæ [[Мармæр денджыз|Мармæры]] денджызтæ.
Рæнхъ 51:
 
* [[1075-æм аз]]ы —[[1077-æм аз]]ы — турк-сельджуктæ бацахстой [[Никей]].
* [[1077-æм аз]]ы — [[Коньяйы султанад|Конийы (РумагРумы, РомейагРомейы) султанады]] сæвзæрдис, турк-сельджукты паддзахæдтæ, сæ сæйраг сахаримæсахар [[Конья]]йы, афтæмæй цадæггай йæ арæнтæ адард кодта æнæхъæн [[Чысыл Ази]]йыл.
* [[1243-æм аз]]ы — [[Коньяйы султанад]] ссис [[Иран]]ы монгойлаг ильханты дæлбар ([[Хулагуидтæ|Хулагуидты]]). [[1307-æм аз]]мæ ахицæнтæ ис лыстæг кънйазæдтыл. Иу дзы — [[Османы султантæ|Османы]] бейлик (зылд), лæвæрд йын уыд хæстон мыздæн, фæстæдæр ссис [[XIV æнус]]ы цы [[Османты импери|Османты паддзахад]] сæвзæрыдис, уыйы хъапп.
* [[1284-æм аз]]ы — фыццаг испайнаг хроникæйы ({{lang-es|Estoria de Espanna}}), къарол [[Альфонсо X]] хъусын кæны паддзахад ''Турки''-йы ({{lang-es|Turquia}}) сæйраг сахар [[Экбатанæ]]йы тыххæй.<ref>Primera Cronica General. Estoria de España. Tomo I. - Madrid, Bailly-Bailliere e hijos, 1906, стр. 60</ref>.
* [[1318-æм аз]]ы [[Хулагуидтæ]], аппæрстой фæстаг сельджукаг султаны, æмæ фехæлдтойныддæрæн кодтой ацы паддзахад.
* [[1299-æм аз]]ы — Осман, [[Эртогрул]]ы фырт æмæ бындар, райста султаны титул æмæ не сразы ис Конийы паддзахады тыхбар банымайын. Уый номмæ гæсгæ турк хуыйнын райдыдтой осмайнаг турк, кæнæ осмайнæгтæ. Сæ æлдариуæг ГыццылЧысыл Азийыл фидар æмæ хæлиу кодта, Конийæйы султантæн уый бауыромын нæ бантыстис.
* [[1326-æм аз]]ы византиæгтæй тыхæй ист зæххытыл æрæвæрдæуыд бындур Турчы султанадæн, сæйраг сахар [[Бурсæ (сахар)|Бурсæимæ]]. Туркаг султанты хицауады æнцой систы [[янычар]]тæ.
* [[1362-æм аз]]ы туркæгтæ [[Европæ]]йы зæххытæ бацахсгæйæ, ахастой сæ сæйраг сахар Адрианополимæ ([[Эдирне]]мæ). Турчы европæйаг зæххытæ райдыдтой хонын [[Румели]].