Æртхурон
Æртхурон – арты бардуаг, буары цармы низтæ æрвитæг.
Кадджыты ма æвдыст цæуы курæгæй, цæмæй Стыр Хуыцау адæмæн радта хъæздыгдзинад æмæ амонд. Ногбон æхсæв скæнынц сæрмагонд ритуалон чъири, хонынц æй зынг – арты бардуаджы номæй Æртхурон, зæгъгæ (дыгуронау та уыцы чъири хуыйны родзингæ, иудзырдæй, уый дæр баст у арт-рухсимæ). Æртхурон конд вæййы æрмæстдæр бинонтæн. Æцæгæлоны раз æрæвæрыны бар дзы нæй, нæ фæтчы. Æртхурон у рагон ирон арт-зынджы дины æгъдæуттæй ма цы мынæг фæдтæ баззадис, уыдонæй иу.
Ногбоны гуыдын — Æртхурон
ивынÆфсинтæ йæ егъау хурдзалхы хуызæн уæрæх ныззилынц. Скæнынц æй ног азы Хур цытджын скæнынæн, сæ къонайы арт æмæ Хуры иудзинады фидардзинадæн. Хур у царддæттæг, æмæ йæ минæвар æдзухдæр сæ къонайы куыд уа, цардыхос сын куыд хæсса, уый нысанæн. Хуымæтæджы йын не скувынц:
|
Бур Æртхурон, уæларвмæ цæуыс, нæ хорз хабар нын фæхæсс, хорз æмæ дзæбæхтæ нæм æрхæсс. |
|
Хуымæтæджы йæ бур нæ хонынц, хуымæтæджы йæ Хуры хуызæн нæ кæнынц. Хурæн, артæн куывтой нæ фыдæлтæ. Æртхуроны æвæрд ис бинонты фидæн. Йæ хуылфы йын-иу бакодтой æвзист æхца, хоры нæмыг, фыды мур æмæ æндæртæ. Скувыны фæстæ-иу æй бинонтæ цал уыдысты, уал хайы куы акодтой, уæд-иу йæ карсты кæмæн цы разынд, уымæ гæсгæ цинæнхъæл уыд йæ фидæнæй: æхцаимæ – уыдзæн æхцаджын, хоры нæмыгимæ –хорджын, фыды муримæ – фосджын.
Литературæ
ивын- Арвы дуар. Ирон мифологи æмæ цардыуаджы дзырдуат. Чиныг сарæзта Цгъойты Хазби. – Дзæуджыхъæу, «ИР», 2005 – 232 с.