Поти
Сахар
|
По́ти (гуырдз. ფოთი) у сахар Гуырдзыстоны ныгуылæны, регион Мегрели æмæ Уæллаг Суаны, Сау денджызы порт. Сахары цæрынц 45,7 мин адæймаджы (2007).
ЦæрджытæИвын
2018-æм азы 1 январмæ сахары цардысты 41 731 адæймаджы[1], 2014-æм азы 1 январмæ — 47,8 мин адæймаджы.[2]
Æппæтцæдисон цæрджыты сфыстмæ гæсгæ (Советон Цæдисы фæстаг сфыст уыдис) Потийы цардис 50 922 адæймаджы[3].
|
ИсториИвын
Сахары равзæрдИвын
Потийы бынаты цы сахар рагзаманты лæууыдис, Фазис зæгъгæ, уыдис регионы рагондæр сахартæй иу. Грекъаг географ Страбон сбæлвырд кодта, ацы сахар Рионийы цæугæдон æмæ Палеостомийы цады ’хсæн Сау денджызы былгæрон кæй лæууы, уый. Сахар хæлд æрцыдис, фæлæ дыууæ сæдæ азы фæстæдæр рагон грекъ дзы сарæзтой сæудæджергæнæн гæнæх. Аммиан Марцеллины рæстæджы ма дзы уыдис 400 салдаты гарнизон.
IV æнусы Фасисы куыста Колхиды академи, хуынди ма Уæлдæр риторикон скъола. Ахуыр дзы кодтой грекъ æмæ гуырдзы, сæ дыууæ æвзагыл дæр. Лæвæрдтой дзы риторикæ, философи, физикæ, математикæ, логикæ æмæ æндæр предметтæ.
Поти сахары ном сси VII æнусы[5].
Сахары нырыккон историИвын
Фыццаг уырыссаг революцийы рæстæг Поти сси стачкæтæ æмæ растæдты бынат[6].
1992-æм азы граждæйнаг хæст куы цыдис, Потийы кæрæдзийы ныхмæ тох кодтой звиадисттæ æмæ Тбилисы хицæуады хæстонтæ. 1993-æм азы 2 откябры сахар байстой звиадисттæ, Лоти Кобалия сæ сæргъы, афтæмæй. Фæлæ уыцы рæстæг гуырдзиаг хицæуады фарс балæууыдис Уæрæсейы Сай денджызы флоты денджызон пехотæ. Уыцы æххуысы фæрцы тагъд рæстæджы ныгуылæн Гуырдзыстоны фылдæр хай сси Шеварднадзейы хæстонты дæлбар.
2008-æм азы 14 августы сахар байстой уæрæсейаг хотыхджын тыхтæ, спутникæй конд къамтæ куыд æвдисынц, афтæмæй Потийы порты цы 6 хæстон катеры уыд, уыдон фæдæлдон кодтой[7]. Хæст куы фæци, уæрæсейаг хæстонтæ сахарæй ацыдысты[8].
ГеографиИвын
КлиматИвын
Поти лæууы субтропикон денджызон климаты зонæйы (Cfa Кёппены климатты классификацимæ гæсгæ)[9].
ЭкономикæИвын
Поти нымад у Гуырдзыстоны ахсджиагдæр экономикон регионтæй иуыл. Йæ порт у Сау денджызы стырдæртæй иу, уый у Гуырдзыстоны сæйраг денджызон порт. 2008-æм азы апрелы паддзахад ауæй кодта порты акцитæй 51% араббаг компани Ras Al Khaimah Investment Authority-æн (ИАЭ)[10].
Уый йедтæмæ сахары кусынц иуæй-иу промышленнон куыстуаттæ (нæуцæлцæггæнæн æмæ æндæртæ).
КультурæИвын
Потийы кусы Валериан Гунияйы номыл паддзахадон драмон театр.
Топографион картæИвын
- (уырыс.) Картæйы сыф K-37-72 Поти. Масштаб: 1 : 100 000. Указать дату выпуска/состояния местности.
ФиппаинæгтæИвын
- ↑ Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг. Национальная статистическая служба Грузии. Бæрæггонд æрцыд 29 октября 2018. (англ.)
- ↑ Численность населения муниципалитетов и краёв Грузии на начало года в 2000—2016 гг. Национальная статистическая служба Грузии. Бæрæггонд æрцыд 29 апреля 2016. (англ.)
- ↑ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей.
- ↑ Гуырдзыстоны этникон сконд 2002 азы сфыстмæ гæсгæ(англ.)
- ↑ History of Poti
- ↑ Jones (2005), pp. 192-3.
- ↑ Sattelite damage assessment for Poti 25 august 2008 — UNOSAT(англ.)
- ↑ http://english.aljazeera.net/news/europe/2008/08/2008813153517926662.html
- ↑ [1] «World Map of Köppen−Geiger Climate Classification»
- ↑ http://www.messenger.com.ge/issues/1588_april_16_2008/1588_poti.html
ЛитературæИвын
- Stephen F. Jones (2005), Socialism in Georgian Colors: The European Road to Social Democracy, 1883—1917. Harvard University Press, ISBN 0-674-01902-4.
