Рубас (цæугæдон): различия между версиями
Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{Цæугæдон2 |Ном = Рубас |Оригиналон ном = |Ныв =...» Метка: визуальный редактор отключён |
(хицæндзинæдтæ нæй)
|
Фæлтæр 19:30, 31 октябры 2020
Рубас (Рубасчай) — Дагъистаны Табасараны, Курахы æмæ Дербенты районты кæлæг цæугæдон.
| Рубас | |
|---|---|
| Характеристикæ | |
| Дæргъ | 92 км |
| Бассейны фæзуат | 1180 км² |
| Цæугæдæтты бассейн | Хъаспы денджыз |
| Доны хардз | 1,01 м³/с (Хунчи-хъæу) |
| Цæугæдоны цыд | |
| Гуырæн | Джуфту-Дагæй 3,4 км фалдæр |
| · Бæрзæнд | 2 580 м |
| Донæфтæн | Къаспы денджыз |
| · Бынат | Арабляр, Курахы район |
| · Бæрзæнд | -28 м |
| Ран | |
| Паддзахад |  Уæрæсе
|
| Регион | Дагъистан |
Цæугæдонæн йæ дæргъ — 92 км[1]. Донæмбырдгæнæн бассейны фæзуат — 1180 км²[1].
Географи
Йæ ратæдзæн Миддагъестаны рæгътæй иуы цæгат-скæсæйнаг рагъы, Джуфу-Даг хохæй хуссар-скæсæнырдæм. Бакæлы Хъаспы денджызмæ хъæутæ Арабляр æмæ Моллакенты цур.
Гидрологи
Цæугæдонæн йæ хæдхуыз миниуæг у афæдзы хъарм рæстæджы ивылæн режимы кæй уæвы. Зымæджы та йæ дæттæ æрмынæг вæййынц. Аздæргъы йæ донхардзы тæккæ егъаудæр бæрæггæнæнтæ вæййынц тæркуарынты рæстæг. Сæрдыгон сахаджын ивылдтытæ хатт катострофикон уавæрмæ æртæрынц. Афæдзы æхсæйнаг доны хардз — 1,01 м³/с, максималон — 59,3 м³/с[1].
Фæрсагдæттæ
Тæккæ дынджырдæр фæрсагдæттæ: — Афначай, Ханагчай, Крачаг-су, Камышчай. Цæугæдонмæ йæ дæллаг хайы арæх ауадзынц Самур-Дербенты къанауы лæсæн.
Цæугæдоны иртæстытæ æмæ донхæдзарадон нысаниуæг
Цæугæдон иртæстой гидрологион постыты — Хучни æмæ Хошмензилы. Рубасы дæттæй пайдачындæуы донхæрæн — Рубас-хъæуæй 3 км уæлдæр райдайы Куйбышевы номыл донхæрон къанау.
Археологи
Цæугæдоны донæфтæнты, йæ рахиз былгæроны, Чулат-хъæуæй 3 км уæлдæр дæргъвæтин тæссарон къæпхæныл, донлыгæй 30 метры уæлдæр ис бирæфæлтæрджын палеолитикон лæууæн Рубас-1. Йæ ашелаг фæлтæртæн сæ сæвзæрæны рæстæг бакинаг трансгрессийымæ (Q1b) æмиас у ~600 мин азы размæ[2][3]. Тæккæ рагондæр ссарæгггæтæ ам радта 5-æм фæлтæр, уыдон сты фыццагон палеолиты райдайон этапты лыстæгмигæнон индустрийы баззайæгтæ, бирæ дзы ис чысыл асы (~ 2-4 см) предметтæ, арæх сты æнæфаст бындуртæ (частым использованием несколовых основ (къæрттытæ, схъистæ), æмæ лæмæгъ типологион характеристикæтæй.[4][5]. Недалеко от места впадения в Рубас реки Карчаг-Су находится группа местонахождений Шор-Доре-1-6, культуросодержащий слой которых датируется позднебакинским временем (0,4—0,3 млн л. н.)[6].
Фиппаинæгтæ
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ресурсы поверхностных вод СССР том 9, Закавказье и Дагестан, вып. 3, Дагестан
- ↑ Археология в изменяющейся России (А. П. Деревянко, В. Н. Зенин (Институт археологии и этнографии СО РАН) «Древнейшие индустрии юго-восточного Дагестана»)(недоступная ссылка). Датæ: 2014-æм азы 18 апрелы. Архив 2014-æм азы 18 апрелы.
- ↑ Деревянко А. П., Анойкин А. А., Славинский В. С., Борисов М. А.. Новые данные о раннепалеолитическом комплексе местонахождения Рубас-1 (по материалам работ в 2007 году)
- ↑ Деревянко А. П., Анойкин А. А., Казанский А. Ю., Матасова Г. Г. Новые данные по обоснованию возраста раннепалеолитического комплекса артефактов местонахождения Рубас-1 (Приморский Дагестан) // Известия Алтайского государственного университета. Выпуск № 3 (87) / том 2 / 2015.
- ↑ Лещинский С. В. Обоснование относительного возраста нижнего культурного горизонта местонахождения Рубас-1 // Деревянко А. П., Амирханов Х. А., Зенин В. Н., Анойкин А. А., Рыбалко А. Г. Проблемы палеолита Дагестана. — Новосибирск, 2012.
- ↑ Анойкин А. А. Археологические материалы комплекса местонахождений Шор-Доре-1-6 в контексте индустрий финала раннего палеолита Приморского Дагестана // Вестн. НГУ. Серия: История, филология. 2016. Т. 15, № 7: Археология и этнография. С. 49-59.
Литературæ
- Ресурсы поверхностных вод СССР том 9, Закавказье и Дагестан, вып. 3, Дагестан