Ткуарчал
Ткуарчал (абх. Тҟәарчал, гуырдз. ტყვარჩელი, Ткварчели) у сахар Абхазы, Ткуарчалы районы административон центр.
| Сахар | |||
| Ткуарчал | |||
|---|---|---|---|
| абх. Тҟәарчал гуырдз. ტყვარჩელი | |||
 | |||
|
|||
| 42°50′57″ с. ш. 41°41′00″ в. д.HGЯO | |||
| Паддзахад |
 Абхаз |
||
| Район | Ткуарчалы район | ||
| Истори æмæ географи | |||
| Раздæры нæмттæ | Ткварчели | ||
| Фæзуат |
|
||
| Сахатон таг | UTC+3:00 | ||
| Цæрджытæ | |||
| Цæрджытæ | 5013 адæймаджы (2011) | ||
| Цифрон идентификатортæ | |||
| Посты индекс | 7200 | ||
|
|
|||
 Викикъæбицы медиа | |||
Ткуарчал сарæзтæуыд цалдæр цæрæнраны баиу кæнынæй, уыдонæй стырдæр уыд шахтёрты посёлок Акармара. Цæгат Кавказы дурæвзæлы къахыны ахсдижагдæр центр уыдис. Хæсты заман 413-бонон æртыхст мысынæн хæссы хъæбатыр сахары ном Абхазы[1]. 1992-93 азты цы гуырдзиаг-абхазаг хæст цыдис, уый дæргъы тынг фæхæлддзæг æмæ дзæвгæр федзæрæн. Ныртæккæ зындгонд сси куыд сахар-æндæрг, æмæ уый тыххæй уырдæм цæуын райдыдтой, æдзæрæг рæттæм чи лæбурынц, уыцы туристтæ æмæ «сталкертæ».
Сахары рельеф афтæ у æмæ дзы ис дыууæ иппæрд хайы — уæллаг сых æмæ дæллаг сых. Бæстис сæ канатон фæндаг[2][3] æмæ, 232 къæпхæнæ кæмæ ис, ахæм даргъ асинæй. Ткварчалы алфамбылай ис хæхтæ, уымæй рацæуæн ис æрæмстдæр иу фæндаджы ууылты.
Сахары бæстыхъæд у субтропикон: сæрд у хъарм (июлы рæстæмбис температурæ у +28 °C), зымæг та тызмæг нæу (январы рæстæмбис температурæ +8 °C); уаргæ бирæ кæны, 2000 мм афæдз. Сахар лæууы цæугæдон Аалдзгайы (советон дуджы картæтыл сæ хуыдтой Галидзга), уый кæлы Сау денджызмæ. Сахармæ ’ввахс ис Гупы æхсæрдзæн, бынæттон фенддаг.
1989-æм азы сфыстмæ гæсгæ, сахары цæрджыты нымæц уыдис 21 744 адæймаджы, уыдонæй 9202 абхазаджы (42,3 %), 5321 уырыссаджы (24,5 %), 5086 гуырдзиаджы (23,4 %) æмæ 337 сомихаджы (1,5 %). 2003-æм азмæ цæрджытæй баззадысты æрмæстдæр 4786[4][5]; 2011-æм азы дзы цардысты 5013 адæймаджы, уыдонæй абхаз 66,5 % (3334 ад.), гуырдзы/мегрелæгтæ — 17,4 % (871 ад.), уырыс — 9,7 % (487 ад.), украинæгтæ — 1,3 % (65 ад.), сомихæгтæ — 1,1 % (54 ад.), грекъ — 0,4 % (19 ад.)[6].
Фиппаинæгтæ
ивын- ↑ Абхазия провозгласила независимость победой(недоступная ссылка). Датæ: 2008-æм азы 1 октябры. Архив 2009-æм азы 4 августы.
- ↑ Ткварчели (фуникулёр). Архив 2013-æм азы 4 январы.
- ↑ фото канатной дороги
- ↑ Этнокавказ Население Абхазии 2003(недоступная ссылка). Датæ: 2010-æм азы 4 октябры. Архив 2018-æм азы 10 февралы.
- ↑ Абхазия — город Ткварчели(недоступная ссылка). Датæ: 2010-æм азы 7 августы. Архив 2007-æм азы 10 августы.
- ↑ Перепись населения Абхазии 2011. Ткуарчалский район.
|
Ацы уац Абхазы тыххæй къæртт у, ома æрдæгцæттæ. Википедийæн баххуыс кæн æмæ ацы уац раст æмæ стырдæр скæн. |