Тыва́ (официалон ном у Тывайы Республикæ; тув. Тыва Республика, уырыс. Республика Тыва) у Уæрæсейы республикæ Скæсæн Сыбыры, лæууы Красноярсчы край, Хакаси, Буряти, Иркутсчы облæст æмæ Алтайы Республикæйы ’хсæн, хуссары æмæ скæсæны та — Монголимæ арæн. Тывайы сæйраг сахар у Кызыл.

Уæрæсейы Федерацийы субъект
Тывайы Республикæ
уырыс. Республика Тыва
тув. Тыва Республика
Тырыса Герб
Тырыса Герб
51°47′ с. ш. 94°45′ в. д.HGЯO
Паддзахад Уæрæсе Уæрæсе
Кæй сконды у Сыбыры федералон зылд
Сæйраг сахар Кызыл
Сæргълæууæг Шолбан Кара-оол[d]
Истори æмæ географи
Бындурæвæрды датæ 1991-æм азы 24 майы
Фæзуат
  • 170 500 км²
Сахатон таг MSK+4 (UTC+7)
Цæрджытæ
Цæрджытæ 337 271[1] ад. (2023)
Официалон æвзæгтæ тываг, уырыссаг
Цифрон идентификатортæ
Код ISO 3166-2 RU-TY
Автомобилон код 17
Официалон сайт(уырыс.)
Тывайы Республикæ картæйыл
Тывайы Республикæ картæйыл
ВикиКъæбицы логотип Викикъæбицы медиа

Республикæйы хицауады сæрдар у Кара-оол Шолбан.

Тывайы æмæ Скæсæн Сыбыры æппæты бæрзонддæр хохы цъупп у Монгун-Тайга.

Административон дих ивын

Тувайы административон дих

Республикæйы ис 17 районы æмæ 5 сахары.

  1. Бай-Тайгайы кожуун
  2. Барун-Хемчичы кожуун
  3. Дзун-Хемчичы кожуун
  4. Каа-Хемы кожуун
  5. Кызылы кожуун
  6. Монгун-Тайгайы кожуун
  7. Овюры кожуун
  8. Пий-Хемы кожуун
  9. Сут-Холы кожуун
  10. Тандыйы кожуун
  11. Тере-Холы кожуун
  12. Тес-Хемы кожуун
  13. Тоджайы кожуун
  14. Улуг-Хемы кожуун
  15. Чаа-Холы кожуун
  16. Чеди-Холы кожуун
  17. Эрзины кожуун

Цæрджытæ ивын

Æдæппæт цæрджыты нымæц у 317 056 адæймаджы, уыдонæй 51,22% цæрынц сахарты. Националон сконд 1959-2002 азмæ гæсгæ:

Адæм 1959 1970 1979 1989 2002
Тувайæгтæ 57,0 % 58,6 % 60,5 % 64,3 % 77,0 %
Уырыс 40,1 % 38,3 % 36,2 % 32,0 % 20,1 %
Хакасæгтæ 1,0 %

Разагъды тувайæгтæ ивын

Политикæ ивын

Тувæйы политиктæ:

  • Анчимаа-Тока Хертек — Чысыл Хуралы президиумы сæрдар (19411944)
  • Ооржак Шериг-оол — Тывайы фыццаг президент.
  • Кара-оол Шолбан — Хицауады сæрдар
  • Салчак Тока — ТАР-ы генералон секретар

Галерей ивын

Фиппаинæгтæ ивын