Ашхарацуйц

Ашхарацу́йц (сом. Աշխարհացոյց, дзырдæй-дзырдмæ: «Дунейы амонæг») у Рагон Сомихы географийы æмæ картографийы æвдисæн, фыстæуыд VII æнусы райдайæны^[1]. Бирæ рæстæджы дæргъы йын йæ авторыл нымадтой Мовсес Хоренацийы, фæлæ нырыккон рæстæджы «Ашхарацуйцы» авторы хонынц Анания Ширакацийы. Къухфыст фиксаци кæны сомихаг национ хиæмбарынады æмæ иудзинады концепци.

Чиныджы апп ивын

Къухфысты ратæдзæнтæ уыдысты антикон географтæ, ныр сæфт астæуперсайнаг географион æрмæджытæ, уымæй дарддæр ма бынæттон фæскавказон æрмæджытæ^[2]. «Ашхарацуйцы» фыццаг хайы фыст цæуы дунейы сконды тыххæй, йæ рельефы, йæ климæты, денджызты æмæ а.д. Дыккаг хайы фыстæуы уæды зындгонд материкты афысты тыххæй — Европæ, Ливи (Африкæ) æмæ Ази. Амоны сын сæ бынат, æвдисы материкты цы адæмтæ цæры, уыдоны нæмттæ, нысангонд дзы сты сæйраг денджызтæ, хæхтæ, флорæ, фаунæ æмæ æнд.

Сæйраг хъусдард «Ашхарацуйцы» дардæуы Раззаг Азийы бæстæты афыстæн — Сомихы, Иберийы, Алуанчы, Чысыл Азийы, Сирийы, Ираны, Месопотамийы.

Фиппаинæгтæ ивын

↑ Robert W. Thomson/ Armenian Literary Culture through the Eleventh Century/Edited by Richard G. Hovannisian. — St. Martin’s Press, 1997. — P. 222.
↑ А. Новосельцев/ Хазарское государство и его роль в истории Восточной Европы и Кавказа. / Наука, 1990 аз. — фарс 30

Æддаг æрмæг ивын

Оригинал рагсомихаг æвзагыл
«Сомихаг Географи VII æнусы» / Тæлмацгæнæг К. П. Патканова. — СПб., 1877.
Сомихаг географийы нæуæг номхыгъд 1883
The Geography, to which is added a selection of Vardan's fables called Aluesagirk., 1668, Amsterdam

[Thomson-1] Robert W. Thomson/ Armenian Literary Culture through the Eleventh Century/Edited by Richard G. Hovannisian. — St. Martin’s Press, 1997. — P. 222.

[Новосельцев-2] А. Новосельцев/ Хазарское государство и его роль в истории Восточной Европы и Кавказа. / Наука, 1990 аз. — фарс 30

[1]

[2]