Хъæрæсе-Черкес (Хъæрæсе + Черкес), официалон ном у Хъæрæсе-Черкесы Республикæ, цыбырæй ХъЧР (абаз. Къарча-Черкес Республика; хъæр.-балхъ. Къарачай-Черкес Республика; кæсгон-черкес. Къэрэшей-Шэрджэс Республикэ; ногъ. Карашай-Шеркеш Республикасы; уырыс. Карачаево-Черкесская Республика) у Уæрæсейы республикæ Цæгат Кавказы, лæууы Краснодары край, Кæсæг-Балхъар æмæ Стъараполы крайы ’хсæн, хуссары та — Абхаз æмæ Гуырдзыстонимæ арæн.

Уæрæсейы Федерацийы субъект
Хъæрæсе-Черкесы Республикæ
уырыс. Карачаево-Черкесская Республика
хъæр.-балхъ. Къарачай-Черкес Республика
кæсгон-черкес. Къэрэшей-Адыгэ Республикэ
абаз. Къарча-Черкес Республика
ногъ. Карашай-Шеркеш Республика
Тырыса Герб
Тырыса Герб
43°55′00″ с. ш. 41°47′00″ в. д.HGЯO
Паддзахад Уæрæсе Уæрæсе
Сæйраг сахар Черкесск
Сæргълæууæг Рашид Темрезов[d]
Истори æмæ географи
Бындурæвæрды датæ 1992-æм азы 16 майы
Фæзуат
  • 14 100 км²
Сахатон таг MSK (UTC+3)
Цæрджытæ
Цæрджытæ 468 444[1] ад. (2023)
Официалон æвзæгтæ абазаг, хъæрæсейаг, ногъайаг, уырыссаг, черкесаг
Цифрон идентификатортæ
Код ISO 3166-2 RU-KC
Автомобилон код 09
Официалон сайт(уырыс.)
Хъæрæсе-Черкесы Республикæ картæйыл
Хъæрæсе-Черкесы Республикæ картæйыл
ВикиКъæбицы логотип Викикъæбицы медиа

Географи

ивын

Республикæйы фæзуат у 14 100 км². Йæ сæйраг сахар у Черкесск.

Клухоры æфцæгæй (2781 м) Хъæрæсе-Черкес баст у Абхазимæ. Уыцы ’фцæгыл цæуы, йæ дæргъ 337 километры кæмæн у, Сухумы хæстон фæндаг (уырыс. Военно-Сухумская дорога).

Цæрджытæ

ивын

Республикæйы цæрынц 478 517 адæймаджы, уыдонæй 270 402 (56,6%) — хъæуты[2][3].

ХъЧР иу кæны хъæрæсе (цæрджыты нымæцæй 41,0%), хъазахъхъ (уырысимæ 31,6%), черкес (11,9%), абаз (7,8%) æмæ ногъай (3,3%) кæм цæрынц, уыцы территоритæ. Хъæрæсе-Черкесы ис ирон хъæу дæр — Лабæ.

Политикæ

ивын

Хъæрæсе-Черкесы Республикæйы президент у Рашид Темрезов (хъæрæсейаг), хицауады сæрдар у Индрис Кябишев (черкесаг).

Æддаг æрмæг

ивын

Фиппаинæгтæ

ивын
  1. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.). Федеральная служба государственной статистики (18 августа 2023). Датæ: 2023-æм азы 23 августы.
  2. Сообщение Росстата о предварительных итогах ВПН-2010 (xls)(недоступная ссылка). Росстат (28 марта 2011). Датæ: 2011-æм азы 28 мартъийы. Архив 2011-æм азы 10 августы.
  3. Изменение численности постоянного населения по субъектам Российской Федерации по компонентам (xls). Росстат (14 июля 2010). Датæ: 2010-æм азы 24 августы.