Хъæууон хæдзарад

Хъæууон хæдзарад у экомикæйы къабаз, кæцы цæрджытæн дæтты хойраг (хæринаг) æмæ индустрийы иуæй-иу къабæзтæн хомаг. Ацы къабаз у ахсджиагдæртæй иу, алы бæстæйы дæр дзы кусынц. Дунейы хъæууон хæдзарады чи кусы, уыдоны нымæц у иу миллиардæй фылдæр.

Хуымы куыст Рагон Мысыры

Хуымы куыст тракторы æххуысæй (Швеци)

Хуымы куыст фосы æххуысæй (Индонези)

Индустрийæ хъауджыдæр хъæууон хæдзарады куыст æнгом баст у æрдзы тыхтимæ, зæхх у йæ сæйраг кондады фæраз.

Ныртæккæ сурзæххы дæсæм хайы бæрц хуымгæнд у, 24% та сты хизæнтæ.

Къабæзтæ

Хъæууон хæдзарады къабæзты ’хсæн ис:

1. Зайæгойты куыст. Уый дих кæны, цы зайæгойты куыст кæны, уымæ гæсгæ:
   • хоры культурæ (мæнæу, хъæбæрхор, сылмæнæу, сысджы, пырындз, нартхор, сауфагæ, сорго æмæ æнд.);
   • хъæдуры культурæ (тымбылхъæдур, хъæдур, тъæпæн хъæдур, сойæ æмæ æнд.);
   • холладжы культурæ (холлагкæрдæджытæ, силосы культурæтæ, холладжы уидагдыргъ æмæ æнд.);
   • техникон культурæ: а) хойраджы культурæтæ (сæкæры хъæз, сæкæры цæхæра, крахмалджын культурæтæ, хосгæнæн культурæтæ); б) хъуымацуафæн культурæтæ (бæмбæггаг, гæн, лыстæг гæн, джут); в) каучукхæсджытæ (гевей);
   • бахча-халсары культурæ: а) картоф, б) сыфон культурæтæ (къабуска, салат, голмандзы, хъонтхора, сыфон басгæрдæг æмæ æнд.); в) дыргъы культурæ (пъамидор, джитъри, нас, дæргънас, патиссон, бадырджан, цывзы); г) хъæдындзы культурæ (хъæдындз æмæ нуры); д) уидагдыргътæ (уырыдзы, хæргæ цæхæра, урсуидаг, басгæрдæг, маламар, хуыдырбулкъ, мæйбулкъ, булкъ æмæ æнд.); е) бахчайы культурæ (харбыз, неси, нас æмæ æнд.);
   • цитрусы культурæ (апельсин, грейпфрут, мандарин, лимон, бергамот æмæ æнд.);
   • тонус цырынгæнаг культурæтæ (наркотикон культурæтæ, цай, къофи, какао);
   • зетийы æмæ эфирсойы культурæтæ: а) зетидæттæг культурæтæтæ (æхсынæн, касторгæрдæг, бæлтæрна, рапс, кунжут, бурхилон, гæн, лыстæг гæн, кокоспальмæ, зетидæттæг пальмæ, оливæйы бæлас); б) эфирсойы культурæтæ (чиндзи, хорнæмыгон, фыдхос æмæ æнд.);
   • сæнæфсиргуыст;
   • дыргъ;
   • зокъогуыст;
2. фосдарыны куыст (уырыс. животноводство)
   • хъомдарыны куыст (выращивание крупного рогатого скота);
   • фысвосдарыны куыст;
   • сæгътæ дарыны куыст;
   • тæрхъусдарынад;
   • бæхдарыны куыст;
   • бындздарыны куыст;
   • дыдынбындз дарыны куыст (уырыс. шмелеводство);
   • сырддзармы куыст (звероводство);
   • кæсагдарыны куыст (рыбоводство);
   • марикультурæ;
   • сагтæ дарыны куыст;
   • маргъдарыны куыст;
   • хуыдарыны куыст;
   • теуадарыны куыст;
   • цыллæйы куыст;
3. кæсагдзуан.

Æддаг æрмæг

• Хъæууон хæдзарады портал (уырыс.)