Куырттаты ком у Цæгат Ирыстоны Алагиры районы хай. Куырттаты ком у къæдзæхты бæстæ.

Куырттаты ком
Бæстæ Уæрæсе Уæрæсе
Республикæ Цæгат Ирыстон Цæгат Ирыстон
Район Алагиры район
Картæ
Куырттаты ком (Цæгат Ирыстон)
Куырттаты ком
ВикиКъæбицы логотип Викикъæбицы медиа

Ис дзы тынг бæрзонд хæхтæ: Тъепле (йæ бæрзæнд у 4431 м), Сырхыбæрзонд (4148 м), Захъхъайы хох (3709 м), Хъæриуы хох (3438 м), Тыбауы хох (2780 м) æмæ рæгътæ — Чызджыты фæндаг, Цъæритгом, Бæхтылæппарæг, Хосæврагъ.[1] Уыдонæн сæ бæрзæнд хæццæ кæны 3000 метрмæ.

Комы цæуы Фыййагдон (Фыййаджы дон дæр æй хонынц), Уырдæм кæлынц Карцадон, Джизидон, Лæцыдон, Цъæритдон, Цъæззиуыдон, Дзамарас æмæ бирæ суадæттæ[2]. Дзывгъисæй дæлæмæ Быдыры Дзуарыхъæуы онг Фыййагдоны фæйнæфарс зайынц бæлæстæ (тæрс, тулдз, сусхъæд, фатхъæд, фæрв, æхсæр æмæ æндæртæ).

Куырттаты комы бынæттон хиуынаффæйады администраци у Уæллаг Фыййагдоны; уымæн цы хъæутæ хауы, уыдонæй цæрджытæ кæм ис, сты: Уæллаг Фыййагдон, Барзыхъæу, Лæц, Дæллагхъæу, Уырыхъæу, Цымыти, Хидыхъус, Хохы Дзуарыхъæу, Хæрисджын, Дзывгъис. Æдæппæт ацы хъæуты цæры 1450 адæймаджы.

Гуысыра æмæ Тæгæрдон хауынц Дзуарыхъæуы администрацимæ[кæцæй ист у?].

Куырттаты комы хъæуты æрцардысты 169 мыггаджы[2].

Æдзæрæг хъæутæ ивын

1780-æм азы бæрæггæнæнтæм гæсгæ, Куырттаты комы адæм цардысты 21 хъæуы 807 хæдзары. 1812-æм азмæ ма комы баззадис 708 хæдзары. 1884-æм азы сфыстмæ гæсгæ комы хъæуты хæдзæрттæ æдæппæтæй уыдысты 496, цардис дзы 4867 адæймаджы.

Куырттаты комæй бирæ хъæутæ федзæрæг сты. Уыдоны ’хсæн Андиатыхъæу, Быгъуылтыхъæу, Гуытъиатыхъæу, Калотыхъæу, Гули, Къадат, Къора.

Фиппаинæгтæ ивын

  1. Мырзаганты Мухарбег. Куырттаты ком æмæ курттатæгтæ. Дзæуджыхъæу: «Аланыстон», 2007
  2. 2,0 2,1 Мырзаганты Мухарбег. Мырзаганты фыдыуæзæг. Дзæуджыхъæу: «Аланыстон», 1999. Ф. 10.